Kategorioj de la manuskriptoj de la Nova Testamento
La kategorioj de la manuskriptoj de la Nova Testamento dividas ĉiujn antikvajn greklingvajn manuskriptojn de la Nova Testamento (papirusojn, uncialajn manuskriptojn, minusklajn manuskriptojn, legaĵarojn, pergamenojn), en kvin grupoj, laŭ la rilatoj de ĉiu manuskripto kun la teksta tipo. Tiu kategoriigo estis enigita en 1981 de Kurt kaj Barbara Aland per la verko Der Text des Neuen Testaments.
Kategorioj
[redakti | redakti fonton]Kategotio I:
ĝi grupigas la plej antikvajn kaj sedifektajn manuskriptojn: papirusoj kaj uncialaj manuskriptoj ĝis la 4-a jarcento kaj la manuskriptoj de aleksandria teksta tipo, La manuskriptoj de tiu kategorio elstaras pro la facile solvendaj tekstaj problemoj kaj estas konsiderataj fidela reprodukto de la aŭtografoj.
Kategorio II:
temas pri ìmanuskriptoj simila al tiuj de la kategorio I, kiuj plenumas gravan rolon en la rekonstruo de la aŭtografoj; sed kutime entenas eksterajn influoajn, similajn al tiuj inkluzivitaj en bizanca teksta tipo. La egiptaj manuskriptoj enkadrigas en tiu kategorio.
Kategorio III:
tiu kategorio inkluzivas manuskriptojn sufiĉe gravajn por la studo de la historio de la tekstaj tradicioj, sed ne sufiĉe por la rekonstruo de la origina teksto: kutime ili entenas sendependajn lecionojn, prezentas tekstajn familiojn eklektikajn aŭ ĉiukaze miksitaj kun karaktroj apartaj; la familio 1 kaj la familio 2 kaj la familio 13 estas ekzemplj de familioj de manuskriptoj falantaj enen de tiu kategorio.
Kategorio IV:
ĝi kuntiras manuskriptojn kiuj imitas aŭ dependas de la Manuskripto Beza (D) kaj apartenas al la tipo okcidenta teksta tipo.
Kategotio V:
ĝi inkluzivas manuskriptojn de la teksta bizanca tipo aŭ precipe de bizanca tipo.
Listigo de la grekaj manuskriptoj laŭkategorie kaj laŭjarcente
[redakti | redakti fonton]I | II | III | IV | V | |
---|---|---|---|---|---|
150 | 52, 90, 104 | ||||
200 | 32, 46, 64/67, 66, 77, 0189 | ||||
250 | 1, 4, 5, 9, 12, 15, 20, 22, 23, 27, 28, 29, 30, 39, 40, 45, 47, 49, 53, 65, 70, 75, 80, 87, 0220 | 0212 | 48, 69 | ||
300 | 13, 16, 18, 37, 72, 78, 0162, 115 | 38, 0171 | |||
350 | 10, 24, 35, 01, 03 | 6, 8, 17, 62, 71, 81, 86, 0185 | 88, 058?, 0169, 0188, 0206, 0207, 0221, 0228, 0231, 0242 | ||
400 | 057 | 19, 51, 57, 82, 85, 0181, 0270 | 21, 50, 059, 0160, 0176, 0214, 0219 | ||
450 | 02 (kron evangelioj), 0254 | 14, 04, 016, 029, 048, 077, 0172, 0173, 0175, 0201, 0240, 0244, 0274 | 02 (evamgelioj), 032, 062, 068, 069, 0163, 0165 (?), 0166, 0182, 0216, 0217, 0218, 0226, 0227, 0236, 0252, 0261 | 05 | 026, 061 |
500 | 56, 071, 076, 088, 0232, 0247 | 54, 63, 072, 0170, 0186, 0213 | |||
550 | 33+58, 06, 08, 073, 081, 085, 087, 089, 091, 093 (1-a Petro), 094, 0184, 0223, 0225, 0245 | 2, 36, 76, 83, 84, 06, 015, 035, 040, 060, 066, 067, 070, 078, 079, 082, 086, 0143, 0147, 0159, 0187, 0198, 0208, 0222, 0237, 0241, 0251, 0260, 0266 | 022, 023, 024, 027, 042, 043, 064, 065, 093 (Agoj), 0246, 0253, 0265? | ||
600 | 26 | 43, 44, 55, 083 | 3, 0164, 0199 | ||
650 | 74, 098 | 11, 31, 34, 79, 0102, 0108, 0111, 0204, 0275 | 59, 68, 096, 097, 099, 0106, 0107, 0109, 0145, 0167, 0183, 0200, 0209, 0210, 0239, 0259, 0262 | 73, 0103, 0104, 0211 | |
700 | 42, 61, | 60 | |||
750 | 019, 0101, 0114, 0156, 0205, 0234 | 41, 095, 0126, 0127, 0146, 0148, 0161, 0229, 0233, 0238, 0250, 0256 | 07, 047, 054?, 0116, 0134 | ||
800 | 044 (katolika epistoloj) | 044 (krom katolikaj epistoloj) | |||
850 | 33 (krom evangelioj) | 010, 038, 0155, 0271, 33 (evangelioj), 892, 2464 | 012, 025 (krom Agoj kaj Apokalipso), 037, 050, 0122, 0128, 0130, 0131, 0132, 0150, 0269, 565 | 09, 011, 013, 014, 017, 018, 020, 021, 025 (Agoj, Apokalipso), 030, 031, 034, 039, 041, 045, 049, 053?, 063, 0120, 0133, 0135, 0136?, 0151, 0197, 0248, 0255, 0257, 0272, 0273?, 461 | |
900 | 1841 | 0115, 1424 (Marko) | 1424 (krom Marko), 1841 | ||
950 | 1739 | 0177, 0243?, 1739, 1891, 2329 | 051, 075, 0105, 0121a, 0121b, 0140, 0141, 0249, 307, 1582, 1836, 1845, 1874, 1875, 1912, 2110, 2193, 2351 | 028, 033, 036, 046, 052, 056, 0142, 1874, 1891 | |
1050 | 1175, 1243, 2344 | 81, 323, 945, 1006, 1854, 1962, 2298 | 28, 104, 181, 323, 398, 424, 431, 436, 451, 459, 623, 700, 788, 1243, 1448, 1505, 1838, 1846, 1908, 2138, 2147, 2298, 2344, 2596? | 103, 104, 181, 398, 431, 451, 459, 945, 1006, 1448, 1505, 1846, 1854, 2138, 2147, 2298 | |
1100 | 256, 1735 | 1735, 1910 | 256 | ||
1150 | 1241 | 36, 610, 1611, 2050, 2127 | 1 (evangelioj), 36, 88, 94?, 157, 326, 330, 346, 378, 543, 826, 828, 917, 983, 1071, 1241, 1319, 1359, 1542b, 1611, 1718, 1942, 2030, 2412, 2541, 2744 | 1 (krom evangelioj), 180, 189, 330, 378, 610, 911, 917, 1010, 1241, 1319, 1359, 1542b?, 2127, 2541 | |
1200 | 1573 | 1573 | |||
1250 | 2053, 2062 | 442, 579, 1292, 1852 | 6 (Katolikaj Epistoloj, Paŭlo), 13, 94, 180, 206, 218 (Epistoloj), 263, 365, 441, 614, 720, 915, 1398, 1563, 1641, 1852, 2374, 2492, 2516, 2542, 2718? | 6 (Evangelio, Agoj), 94?, 180, 206, 218 (krom Epistoloj), 263, 365, 597, 720, 1251?, 1292, 1398, 1642, 1852, 2374, 2400, 2492?, 2516 | |
1300 | 1342 | ||||
1350 | 2427 | 1067, 1409, 1506, 1881 | 5, 209, 254, 429 (Paŭlo), 453, 621, 629, 630, 1523, 1534, 1678?, 1842, 1877, 2005, 2197, 2200, 2377 | 5?, 189, 209, 254, 429 (Paŭlo), 1067, 1409, 1506, 1523, 1524, 1877, 2200 | |
1400 | 2495 | ||||
1450 | 322 | 69, 205, 322, 467, 642, 1751, 1844, 1959, 2523, 2652 | 69, 181, 205, 429 (Apokapipso), 467, 642, 886, 2523, 2623, 2652? | ||
1500 | 61 (Epistoloj, Apokalipso), 522, 918, 1704, 1884 | 61 (Evangelioj, Agoj), 522, 918, 1704 | |||
1550- | 849, 2544 (Paŭlo) | 2544 (krom Paŭlo) |
Kritikoj al tiu ĉi sistemo de kategoriigo
[redakti | redakti fonton]Tiu maniero kategoriigi la manuskriptojn de la Nova Testamento preferas la tekstan aleksandrian tipon, forapartigante la tekstan okcidentan tipon en la Kategorio IV rilate Evangeliojn kaj en la Kategorioj II/III rilate la Paŭlan Epistolojn; iuj fakuloj, tamen, opinias ke almenaŭ kelkja minusklaj manuskriptoj kaj okcidentaj tekstoj estas pli proksimaj al la originaloj tiom kiom la manuskriptoj de la kategorio I.
Iuj manuskriptoj estis klasitaj ne laŭ la reala valoro. Ekzemple, Uncialo 055 estas malpli valora pro tio ke ĝi estas komentario; 7, 89, 121, Uncialo 080, Uncialo 0100, Uncialo 0118, 0174, 0230, 0263, 0264, 0267, 0268 estas tro mallongaj por meriti klasadon; Uncialo 0144 kaj 0196 ne estas efike alireblaj; 25 male estas forigita pro ĝia diatessarona harmonio.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Manuskripto
- Listo de la papirusoj de la Nova Testamento
- Uncialaj manuskriptoj de la Nova Testamento
- Minusklaj manuskriptoj de la Nova Testamento
- Legaĵaroj de la Nova Testamento
- Listo de la variantoj de la Nova Testamento
Aliaj projektoj
[redakti | redakti fonton]Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Aland, Kurt kaj Aland, Barbara. The text of the New Testament: an introduction to the critical editions and to the theory and practice of modern textual criticism. Seconda edizione rivista. Tradotta da Erroll F Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B Eerdmans Publishing Company, 1995. ISBN 0-8028-4098-1.
- Ewert, David. From Ancient Tablets to Modern Translations: A General Introduction to the Bible. Grand Rapids, Michigan: The Zondervan Corporation, 1983. ISBN 0-310-45730-0